U petak 19. 04. u 20:30 u projekcijskoj sali Kino kluba Split možete prisustvovati trećoj, zajljučnoj projekcijskoj večeri iz trotjednog ciklusa filmova “Kinematografija i blasfemija”. Nakon srednjih metara Kennetha Angera i Lionela Soukaza, te ranog dugometražnog pred-situacionističkog projekta “Nel più alto dei cieli” (1977) talijanskog veterana Silvanoa Agostia, biti će prikazani kratki metrovi Nigel Wingrovea (Visions of Ecstasy; 1989), Renzoa Schranera (Allah; 1967), Rozza Williamsa & Nico B. (Pig; 1998), kao i Wim van der Lindena (Rape; 1966).
PLAY LISTA ZA PETAK 19.04.2109.
Nigel Wingrove – Visions of Ecstasy (1989)
Nigel Wingrove (1957) agilni je bitanski nezavisni autor i producent zahvaljujuči čijoj firmi Salvation Film, te njenoj podetiketi Redempion Film Laber odnedavna možemo s originalnih DVD-a gledati remasterirni opus slavnog fancuskog eotomana Jeana Rollina (1920-2010). Visions of Ecstasy (1989) eksperimentalna je interpretacija mističnih spisa španjolske šestaestostoljetne časne sestre kamelićanke Terese iz Avila koju skladno događuje ingeniozni soundrack Stevena Severina (Siouxsie and the Banshees). Nakon što je radikalniji dio publike pilikom prvih festivalskih prikazivanja postavio javni zahtjev da se Visions of Ectasy zabrani kao šund roba, Wingrove je nastavio s pojektima na tragu sexploatacije, s naglaskom na nunploataciju (eksploataciju spolnosti katoličkih časnih sestara), a odradio je i dosta autorskih art-horrora. Visions of Ectasy je cenzorski plasmanski dokinut pri Europskom sudu za ljudska prava na zahtjev Britanskog udruženja za filmksku klasifikaciju, što je tražio upravo autor filma – Nigel Wingrove osobno (film je u arhivskom bunkeru proveo 17 godina, nakon čega mu je marker blasfemije odstanjen). Osim filmom Wingrove se bavi i dizajnom, publicistikom i slikarstvom, a njegov najnoviji multimedijalni projket nazvan je “Strength Through Design – Print Propaganda in the Third Reich”. Nigel Wingrove stitlski je donekle blizak Olivieru Smoldersu (1956), kongoško-belgijskom majstoru tipičine “mračne” polirizacije filmskog kadra čije smo odabrane radove prehodno prikazali u Kino klubu Split u sklopu autorskog ciklusa prije više od 10 godina.
Trajanje: 19
Država: UK
Jezik: engleski
Tehnika: kolor
Renzo Schraner – Allah (1967)
Švicarac Renzo Schraner intelektualno se kodirao u drugoj polovici šezdesetih godina prošlog stoljeća, kada je, kao švicaski stipendist, proučavao noviju njenačku kinematogrfiju, s posebnim osvrtom na program s repertoara Oberhaus festivala koji je primarno pokrenut kako bi se razgradila pedominacija tzv. “očinske kino proizvodnje”. Iako je “Allah” jedni njegov službeno registrirani pofesionalni filmski uradak, Schraner je, zahvaljujući prisustvu na pravim mjestima u pravo vrijeme postao i ostao upamćen kao umjetnik kojeg su rado isticali John Cassavetes, Robert Frank, Jonas Mekas i Peter Kubelka. Allah je kolažna stop-animacija s integrativnim found-footage materijalom, kojem raizgrane Cinéma vérité periode prekidaju i dograđuju, istovremeno suptilno uvodeći (kao hladan tuš) analizu ahivskih, vojnih fotogafija u degradirajućem konceptu čiste filmske dokumente.
Tajanje: 14 minuta
Država: Švicarska
Jezik: njemački
Tehnika: kolor
Rozz Williams & Nico B. – Pig (1998)
Deathrock pionir Rozz William mrtav je već preko 20 godina, a njegov jedini autorski kinematogrfaski izlet, film Pig (Svinja;1998) uživa nesmanjeni kultni status među fanovima sviju frakcija matičnog mu banda Chistian Death. U realizaciji ove “skromne nečasne orgije” kao koautor je pomogao Nico B. (Nico Bruinsma), još jedna respektabilna vedeta queer scene formirane u širem kontekstu njujorškog podzemlja, s čijim smo djelovanjem zainteresirane članove Kino kluba Split “upoznali” tijekom prikazivanja “No-wave cinema” materijala u svibnju 2016.
Trajanje: 22 minute
Država: USA
Jezik: engleski
Tehnika: crno-bijelo
Wim van der Linden – Rape (1966)
“This beautiful example of far-fetched blasphemy accompanies a happy, ugly nun into the woods for her constitutional, replete with charming bird noises. Praying to and fondling a priapic mushroom, she is unaware of the evil rapist shadowing her. When the rape occurs, it is in long shot, hidden from view, under a huge tree. Articles of clothes and her cross sail through the air; the tree – entirely dominating the screen – sways rhythmically and repeatedly. A few minutes later it stops; then another tree, a few feet away, begins to sway in identical fashion. The rapist finally emerges, exhausted.”
(Amos Vogel, Film as a Subversive Art)
Trajanje: 10 minuta
Država: Nizozemska
Jezik: zvuk
Tehnika: crno-bijelo
Ukupno Trajanje Programa: 65 minuta
KINEMATOGRAFIJA I BLASFEMIJA
Blasfemija ili bogohuljenje, čin uvrede, pokazivanja prezira ili nedostatka poštovanja prema svetom i nepovredivom, te od prelaza iz devetnaestog na dvadeseto stoljeće radikalno prisutan fenomen u umjetnosti i kulturi, za neke je religijske skupine, mahom vezane uz islamski markiran prostor, primarni pokazatelj dubinske socijalne intencionalnosti religijskog zločina. Anti-blasfemijski zakoni prisutni su u 32 zemlje svijeta, a oslanjaju se prvenstveno na judaističku tradiciju isticanja negativnih aspekata konvencijskih božanskih koncepcija i naknadnu negativnu teološku dogradnju oslonjenu na totalitarne institucionalne spekulacije o inverzivnoj potrebi samozadavanja božanskog statusa koja se manifestira među sljedbenicima judaističke tradicije. Blasfemija na filmu je determinirana širim kontekstom naknadnog kritičkog razmatranja i ne pripisuje se nužno elementima neposredne proizvodnje, osim ukoliko se doktrinarno ne poštuje tzv. produkcijski kod za kinematografiju koji je 1930. koncipirao američki katolički pisac Daniel Aloysius Lord (1888-1955). Lordov produkcijski kod dugih je 25 godina predstavljao jedan od kanonskih aspekata hollywoodske filmske proizvodnje, a “kumovao” mu je čikaški kardinal George Mundelein (1872-1939). Bazična premisa koda bila je vezana uz potrebu da se film definira izostankom slobode ekspresije u onoj mjeri u kojoj je ta sloboda prisutna kod pisane riječi ili teatarskog uprizorenja. Najdemokratičnija forma umjetnosti morala je biti izvanjski podvrgnuta regulama, argumentirao je Lord, jer filmovi nadilaze sve socijalne, ekonomske, političke i edukacijske granice atraktirajući u svakom trenutku u većoj ili u manjoj mjeri milijune ljudi.
“In order to protect the masses from the evil influence of the movies, they had to be censored.”
(Daniel Aloysius Lord)
U studiji “Cinema, Religion and the Romantic Legacy” (Kinematografija, religija i romantično naslijeđe) poljsko-američkog autora Paula Coatesa kompleksno porijeklo blasfemijske filmske podkontekstualnosti koja se pomoču manipulacije slikom nameće u prvom planu pri naknadnoj analizi filmske slike ishodišno je zapadne provenijencije i usko je povezano s pluralizmom interpretacija biblijskih slikovitih predodžbi. Formalni disparitet između realističke specifikacije i izostanka konkretnog detalja u svetom tekstu (uz kompezacijsku ulogu simbola križa) modificira se u konflikt prvonavedene aktivnosti s paradoksalnim zahtjevom sekundarno navedenog aspekta, što se racionalizira kao dokidanje potrebe za fotografskim historijskim bilježenjem onoga što je bilo u prilog koncepcije imaginiranja onoga što je mudro održivo. Ovako razložen fenomenološki disparitet najizrazitije je prisutan u slučaju kinematografske proizvodnje čiji je substratum primarno fotografski.
“…efforts to resacralise the text may well mobilize an anti-realism.”
(Paul Coates)
Slijedom zapažanja Paula Coatesa najintenzivnija prisutnost blasfemijskog iskaza na filmu svediva je na razgradnju tekstualno nametnute slike svetoga neprikladnim koncepcijama glume koje blokiraju bilo kakvu mogućnost simultane internalizacije poželjnog osjećaja analognog procedurama zadanim “svetim tekstom”. Kao najpouzdaniji primjer za navedeno može se istaknuti film “Il vangelo secondo Matteo” (Evanđelje po Mateju; 1964) Piera Paoloa Pasolinia, a similarni učinak ima i Robert Bressonov klasični uradak Mouchette (1967). Blasfemijsko isčitavanje filmskog podkonteksta konfrotiralo je niz produkcija s institucionalnim kodeksom slijedom čega su filmovi poput Terry Jonesovog “Life of Brian” (Brianov život; 1979), “The last temptation of Christ” (Posljednje Kristovo iskušenje; 1988) Martina Scorsesea ili Godardovog eksperimenta “Hail Mary” (Zdravo Marijo; 1985) bili zabranjivani od strane nekih lokalnih koncila u periodu premijernih prikazivanja. Iako su optužbe za blasfemiju donekle sputale povijesni razvoj kinematografije (uz povremene radikalne opaske nekih vjerskih zajednica o tomu kako film nije trebalo ni izmišljati) istih je relativno malo i često su predmet prijepora na nižim produkcijskim, eksperimentalnim razinama u kontekstu čega je i osmišljen ovaj trotjedni ciklus Kino kluba Split u okviru kojega su sakupljeni slijedeći filmovi:
04.04.2019. Kenneth Anger – Inauguration of the Pleasure Dome (1954)
Lionel Soukaz – Ixe (1980)
12.04.2019. Silvano Agosti – Nel più alto dei cieli (1977)
19.04.2019. Nigel Wingrove – Visions of Ecstasy (1989)
Renzo Schraner – Allah (1967)
Rozz Williams & Nico B. – Pig (1998)
Wim van der Linden – Rape (1966)
Projekcije petkom u Kino klubu Split edukativnog su karaktera, namijenjene članovima i ostalim zainteresiranima, ulaz je besplatan, svi su dobrodošli.
Za Kino klub Split:
Darko Duilo
…
